Gepubliceerd op 29/04/2022

GR Personeel - Tweede pensioenpijler contractuelen..

Besluit Gemeenteraad

wo 27/04/2022 - 20:00

Personeel - Tweede pensioenpijler contractuelen - toetreding tot OFP Prolocus: goedkeuring

Aanwezig: Nicholas Spinel, voorzitter
Tony Vermeire, burgemeester
Kim Martens, Freddy Haegeman, Caroline Fredrick, Chris De Wispelaere, Gerrit Van Brabandt, Guy De Neve, Jeroen Van Acker, Hilde De Graeve, Schepenen
Ivan Goethals, Vincent Laroy, Martine Lataire-Gyssels, Steven Lambert, Dirk De Poorter, Tim Maenhout, Judith De Muynck, Nik Braeckman, Ann Boterdaele, Didier Garré, Patrick Dossche, Wouter De Muynck, Wout Bonroy, Marc Boterdaele, Lut Van der Spurt, Silke Eloot, Gunter Lippens, Wouter Ryckaert, Raadsleden
Eddy De Mits, algemeen directeur

Verontschuldigd: Jurgen Blomme, raadslid

Bevoegd lid

Chris De Wispelaere, schepen

Regelgeving

Decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur, artikel 41

Wet van 19 december 1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar personeel

Wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid, hier verder genoemd WAP

Sectoraal akkoord 2008-2013 voor het personeel van de lokale en provinciale besturen, afgesloten in het Vlaamse onderhandelingscomité C1 van 19 november 2008

Wet van 30 maart 2018 met betrekking tot het niet in aanmerking nemen van diensten gepresteerd als nietvastbenoemd personeelslid voor een pensioen van de overheidssector, tot wijziging van de individuele responsabilisering van de provinciale en lokale overheden binnen het Gesolidariseerde pensioenfonds, tot aanpassing van de reglementering inzake aanvullende pensioenen, tot wijziging van de modaliteiten van de financiering van het Gesolidariseerde pensioenfonds van de provinciale en plaatselijke besturen en tot bijkomende financiering van het Gesolidariseerde pensioenfonds van de provinciale en plaatselijke besturen

Besluit van de gemeenteraad van 27 maart 2019 over Personeel - invoering aanvullend pensioenstelsel voor de contractuele personeelsleden - toetreding tot het tweede pensioenpijlerplan van de Federale Pensioendienst: goedkeuring

Besluit van de gemeenteraad van 3 juli 2019 over Rechtspositieregeling gemeente Lievegem: goedkeuring, zoals gewijzigd door de raad van 1 juli 2020, 18 november 2020 en 24 november 2021

Sectoraal akkoord lokale en provinciale besturen 2020 van 8 april 2020

Besluit van de gemeenteraad van 18 november 2020 over Personeel - Aanvullend pensioenstelsel voor de contractuele personeelsleden - wijziging pensioentoelage: goedkeuring

Wet van 1 februari 2022 tot toewijzing aan de Federale Pensioendienst van bepaalde opdrachten inzake de aanvullende pensioenen van de contractuele personeelsleden van de provinciale en plaatselijke besturen

Besluit van het college van burgemeester en schepenen van 15 maart 2022 over Personeel - Tweede pensioenpijler contractuelen - Toetreding tot OFP Prolocus: principiële goedkeuring

Feiten en motivering

Het sectoraal akkoord 2008 voorzag in een aanvullend pensioen voor het contractueel personeel van de lokale besturen om de pensioenkloof met het statutair personeel te verkleinen. Tot op heden was het bestuur aangesloten bij de groepsverzekering die na bemiddeling van de VVSG, aangeboden werd door Ethias en Belfius Insurance. De verzekeraars hebben bij aangetekende brief van 23 juni 2021 de lopende groepsverzekeringsovereenkomst met nummer 9528 opgezegd met ingang van 1 januari 2022 (zie bijlage).

Groepsverzekering of pensioenfonds (OFP)?

Het bestuur heeft voor het voorzien in een tweede pensioenpijler de keuze tussen enerzijds een overheidsopdracht voor een groepsverzekering bij een verzekeraar en anderzijds het aansluiten bij een instelling voor bedrijfspensioenvoorziening (pensioenfonds).

In Vlaanderen zijn er enkele pensioenfondsen waaronder OFP Provant (provincie Antwerpen en tientallen Antwerpse lokale besturen). Na onderhandelingen met de VVSG werd OFP Provant omgevormd tot OFP Prolocus, een Organisme voor de Financiering van Pensioenen of een pensioenfonds waarbij alle lokale besturen van het Vlaamse Gewest kunnen toetreden.

Door toetreding tot een pensioenfonds is het bestuur meer betrokken bij het beheer van zijn pensioenfinanciering. In tegenstelling tot een groepsverzekering kan/moet het bestuur een vertegenwoordiger afvaardigen in de algemene vergadering van OFP Prolocus. Naast controlebevoegdheid is er dus ook de mogelijkheid om - indien nodig - punten op de agenda van de algemene vergadering te zetten. In tegenstelling tot een groepsverzekering streeft een pensioenfonds ook geen winsten na ten voordele van de organisatie zelf.

Een pensioenfonds heeft ook ruime beleggingsmogelijkheden zodat een ruimer rendement mogelijk is dan in een tak 21 verzekering, zonder dat dit enige garantie inhoudt.

Het bestuur kan toetreden tot OFP Prolocus zonder overheidsopdracht vermits aan de voorwaarden van een in house opdracht is voldaan doordat:

het bestuur immers ten eerste via de algemene vergadering waar ze lid van wordt, toezicht uitoefent op OFP Prolocus zoals op haar eigen diensten;
meer dan 80% van de activiteiten van OFP Prolocus de uitvoering van taken behelst die hem zijn toegewezen door de controlerende overheden, namelijk het voorzien in aanvullende pensioenen voor lokale en provinciale besturen;
er geen directe participatie van privékapitaal is in OFP Prolocus;
OFP Prolocus zelf onderworpen is aan de wetgeving op de overheidsopdrachten.

OFP Prolocus zal, in het verlengde van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, zwaar inzetten op het duurzaam karakter van zijn beleggingen.

In het aanbod van OFP Prolocus zijn, net zoals bij de groepsverzekering die tot eind 2021 werd aangehouden bij Ethias en Belfius Insurance, geen werknemersbijdragen vereist en wordt er voorzien in een overlijdensdekking en een kapitaalsuitkering.

Door de wet van 1 februari 2022 komt er eventueel wel een alternatief. Deze wet wijst de Federale Pensioendienst (FPD) aan om, voor rekening van de provinciale en plaatselijke besturen en in de hoedanigheid van aankoopcentrale, een overheidsopdracht te organiseren en uit te schrijven voor het aanstellen van een pensioeninstelling die na 31.12.2021 zal instaan voor het verdere beheer van de aanvullende pensioenen voor de provinciale en plaatselijke besturen voor hun contractuele personeelsleden. Op 22 maart 2022 hebben we van de FPD een brief ontvangen met meer informatie en een stappenplan (zie bijlage). In concreto zoekt de FPD via een mededingingsprocedure met onderhandeling een bestaand multi-werkgeverspensioenfonds met afzonderlijk vermogen voor de provinciale en lokale besturen. De definitieve gunningsbeslissing wordt evenwel pas verwacht in september 2022.

Na een intern overleg op 9 maart 2022 tussen de algemeen directeur, de financieel directeur, de adjunct-financieel directeur, de teamleider personeel en een deskundige team personeel, werd aan het College voorgesteld om het initiatief van de FPD niet af te wachten en toe te treden tot OFP Prolocus. De uiterste datum om toe te treden is 30 april 2022; enkel dan kan de inning van de bijdragen zonder onderbreking en automatisch verlopen vanaf 1 januari 2022.

Het kaderreglement en het bijzonder pensioenreglement

Het kaderreglement bepaalt de krachtlijnen van het pensioenplan dat OFP Prolocus aanbiedt; tevens laat het verschillende zaken open die de werkgever moet invullen en vastleggen in het bijzonder pensioenreglement. Het bijzonder pensioenreglement is de overeenkomst gesloten tussen de werkgever (= inrichter) enerzijds en de contractuele personeelsleden (= aangeslotenen) anderzijds. In het bijzonder pensioenreglement staat de belofte die de werkgever doet aan zijn contractueel personeel. Deze belofte maakt deel uit van de arbeidsovereenkomst.

Met de vakorganisaties moeten onderhandelingen gevoerd worden in het bijzonder comité over:

het kaderreglement, zo lang hierover geen protocol is afgesloten binnen het Vlaams comité C1;
de geplande toetredingsdatum tot OFP Prolocus;
het niveau van de toezegging (eventueel step rate);
eventueel aanvullende toezegging;
eventueel inhaaltoezegging.

Lokaal bestuur Lievegem zal toetreden tot OFP Prolocus met ingang van 1 januari 2022.

De bijdragen worden bepaald als een vast percentage van het RSZ-loon van de werknemer. Vanaf 1 januari 2021 bedraagt dit voor lokaal bestuur Lievegem 3% van het pensioengevend jaarloon. Na het intern overleg werd aan het College voorgesteld om dit voorlopig te behouden.

Op het deel van het RSZ-loon dat het wettelijk pensioenplafond overschrijdt (voor 2022 bedraagt dit € 63.944,74), wordt geen wettelijk pensioen opgebouwd. Als de werkgever dit (deels) wil compenseren om het verschil tussen een statutair pensioen en een wettelijk pensioen verder te verkleinen, moet hij voor een “step rate” formule kiezen. Met een “step rate” formule wordt voor het gedeelte van het loon boven het wettelijke pensioenplafond een hoger bijdragepercentage toegepast. De bijdrage is dan verschillend naargelang het gaat om iemand met een loon onder of boven het pensioenplafond. Bij lokale besturen overschrijden enkel de hogere lonen van het A-niveau het wettelijk pensioenplafond (A3a en a4a vanaf trap 18, A4b vanaf trap 15 en de decretale graden). Na het intern overleg werd aan het College voorgesteld om voorlopig geen step rate toe te passen.

Naast de basistoezegging (zie hierboven) die van toepassing is voor alle contractuele personeelsleden kan er een aanvullende toezegging gedaan worden voor een specifieke groep (bv. VIA-medewerkers) of een uitzonderlijke of inhaaltoezegging. Na het intern overleg werd aan het College voorgesteld om hier niet op in te gaan.

Bijna alle lokale besturen zijn momenteel aan het bekijken om al dan niet toe te treden tot OFP Prolocus. In bijlage het resultaat van een rondvraag bij de Meetjeslandse besturen. Net als ons, gaat iedereen toetreden tot OFP Prolocus en bouwt iedereen verder op de reeds gemaakte beleidskeuzes.

MIPS of UNI?

MIPS staat voor 'Multi-inrichters pensioenstelsel'. Door toe te treden tot een zogenaamde MIPS-groep kunnen besturen enkele door de wet bepaalde gevolgen van de beëindiging van de arbeidsovereenkomst opvangen. Die gevolgen hebben zowel een werknemers- als een werkgeversaspect.

Een werknemer-contractant die ontslag neemt bij het gemeentebestuur om te gaan werken bij het OCMW, wordt voor de berekening van het aanvullende pensioen in de gemeente beschouwd als een 'slaper'. Dat betekent dat de zogenaamde 'WAP-garantie' van (vandaag) 1,75% voor een actieve aangeslotene voor hem of haar niet verder geldt voor de bij de gemeente intussen opgebouwde pensioenreserves: de slaper valt terug op een WAP-garantie van 0% per jaar. Zijn of haar individuele rekening bij de gemeente wordt alleen nog aangevuld met het toegekende rendement. Uiteraard zal voor die werknemer bij het OCMW een nieuwe individuele rekening worden geopend, waarop weer wel de WAP-garantie van 1,75% voor de jaren als actieve aangeslotene geldt. Als de betrokken besturen behoren tot één MIPS-groep, worden mensen die binnen de MIPS-groep van werk veranderen, niet als uittreders en nieuwe aangeslotenen beschouwd, maar blijft alles gewoon doorlopen alsof het om één en dezelfde werkgever gaat.

Een werkgever-bestuur is verplicht om bij te passen wanneer bij pensionering de individuele rekening minder middelen bevat dan de WAP-garantie waarop de werknemer voor de actieve jaren recht heeft. Zeker voor een klein bestuur is dat risico niet denkbeeldig. Binnen OFP Prolocus zullen besturen die behoren tot een 'MIPS-groep' onderling solidair zijn: ze kunnen dus voor de WAP-garantie een beroep doen op elkaars vrije reserves, wat de kans op een extra tussenkomst een stuk kleiner maakt. Die solidariteit onder de leden van een 'MIPS-groep' geldt trouwens voor alle financiële verplichtingen ten aanzien van OFP Prolocus, dus ook als bv. een van de leden de bijdragen niet betaalt.

Toch nog enkele bijkomende elementen:

Toetreden tot een 'MIPS-groep' is een vrijwillige keuze die besturen maken wanneer ze toetreden tot OFP Prolocus.
Alleen besturen met identiek dezelfde pensioentoezegging kunnen een 'MIPS-groep' vormen. Vanuit dat oogpunt is het zeer wenselijk dat alleen verwante besturen één 'MIPS-groep' gaan vormen.
Alle deelnemende besturen van een 'MIPS-groep' zijn elk voor zich lid van de algemene vergadering van OFP Prolocus, met dus elk een eigen stem. Ze kunnen uiteraard wel een gezamenlijke permanente vertegenwoordiger aanstellen, die dan over verschillende stemmen beschikt, op voorwaarde dat de vertegenwoordiger met elk van de entiteit(en) een juridische band heeft.
Op voorwaarde dat hiervoor een nieuwe overeenkomst wordt gesloten, kan de samenstelling van een 'MIPS-groep' later worden aangepast.

Na intern overleg werd aan het College voorgesteld dat gemeente en OCMW Lievegem samen een MIPS-groep vormen.

Stappenplan

De intentieverklaring van 15 maart 2022 van het uitvoerend orgaan, het College, was de eerste stap om toe te treden tot OFP Prolocus.

Het bijzonder onderhandelingscomité met de vakorganisaties was de tweede stap. Op 18 maart 2022 werd er een bijzonder onderhandelingscomité gehouden (zie verslag in bijlage). Het ACV-Openbare Diensten was op dat moment nog niet gemachtigd om akkoord te gaan omdat er nog geen akkoord was binnen het comité C1. Op 21 maart 2022 kregen we van VVSG bericht dat er met de drie vakbonden een akkoord werd bereikt over het kaderreglement (zie mail in bijlage). De oorspronkelijk versie van het kaderreglement werd nog op enkele punten aangepast:

besturen die een step rate willen hanteren, moeten bij het bepalen van de basistoezegging een maximale verhouding respecteren tussen de bijdragevoet berekend op het pensioengevend loon tot aan het toepasselijk pensioenplafond (a%) en de bijdragevoet berekend op het pensioengevend loon dat het toepasselijk pensioenplafond overschrijdt (b%), waarbij b% nooit meer mag bedragen dan 4 keer a%;
de aanvullende pensioentoezegging waartoe een lokaal bestuur kan beslissen wordt beperkt tot de aangeslotenen behorende tot de categorie van het VIA-personeel;
het kaderreglement wordt afgesloten voor een periode van drie jaar en loopt uiterlijk af op 31 december 2024. In de loop van 2024 wordt het kaderreglement geëvalueerd en desgevallend bijgestuurd.

Het voorstel van lokaal bestuur Lievegem past binnen de aangepaste versie van het kaderreglement zoals goedgekeurd binnen het comité C1.

Het bevoegd orgaan van het lokaal bestuur, de gemeenteraad, beslist in deze zitting over:

de toetreding vanaf 1 januari 2022 tot OFP Prolocus en het niveau van de toezegging;
de aanduiding van de vaste vertegenwoordiger in de algemene vergadering van OFP Prolocus;
de aanvaarding van het financieringsplan en de beheersovereenkomst via de goedkeuring van de toetredingsakte, en gaat akkoord dat de nodige bijdragen conform het financieringsplan zullen geïnd worden via de RSZ;
de kennisname van de andere sleuteldocumenten van OFP Prolocus (statuten, ...);
delegatie aan de voorzitter van de raad en de algemeen directeur om de verdere afhandeling te doen.

Uiterlijk op 30 april 2022 moet het toetredingsdossier (o.a. ondertekende raadsbeslissing, ondertekende toetredingsakte, ondertekende MIPS Mobiliteitsovereenkomst, ...) online ingediend worden via de website van OFP Prolocus.

Na goedkeuring van het bevoegd orgaan van OFP Prolocus in verband met onze toetreding en toetredingsdatum kunnen we de personeelsleden op de hoogte brengen in verband met de wijziging van de pensioeninstelling en de pensioentoezegging. VVSG zorgt nog voor modeldocumenten.

Financiële impact

De belangrijkste kosten voor het bestuur hangen natuurlijk samen met het gekozen bijdragepercentage. Op dat vlak verandert er niets tegenover het huidige systeem.

Daarnaast zal er ook gedurende (wellicht) vijf jaar na de toetreding een zogenaamde prefinanciering van 5% boven de pensioentoezegging gelden. Met die middelen bouwt OFP Prolocus voor elk bestuur een tweede vrije reserve op. De vrije reserves moeten maximaal vermijden dat besturen-werkgevers worden aangesproken om een eventueel tekort (cfr. de na te leven WAP-garantie) bij te passen.

Op de pensioenbijdragen (toezegging en prefinanciering) moet ook 8,86% socialezekerheidsbijdragen worden betaald.

Een vierde luik wordt gevormd door de effectieve kosten die het pensioenfonds moet maken om te functioneren: personeelskosten, kosten van allerhande dienstverlening, opgelegde communicatie aan de contractanten van de aangesloten besturen, enz. Een deel van die kosten hangt niet of nauwelijks samen met de omvang van de pensioeninstelling zodat iedereen er baat bij heeft dat zo veel mogelijk besturen met zoveel mogelijk contractanten aansluiten. Zo worden de kosten per aangeslotene beperkt. We starten in 2022 met een kostenfactuur van € 1.000 per jaar per werkgever en € 10 per jaar per aangesloten medewerker. Die bedragen zullen jaarlijks worden geïndexeerd.

Tot slot rekent de RSZ op de voor rekening van OFP Prolocus geïnde bijdragen een kostenvergoeding van 0,2% aan.

Dit resulteert in onderstaand schema:

De bijdragen zelf worden ten laste genomen onder de jaarbudgetrekeningen xxxx/GBB-PER/xxxx-xx/6223000/GEMEENTE/CBS/IP-GEEN, de sociale zekerheidsbijdragen onder jaarbudgetrekeningen xxxx/GBB-PER/xxxx-xx/6213000/GEMEENTE/CBS/IP-GEEN en de beheerskosten onder jaarbudgetrekeningen xxxx/GBB-PER/xxxx-xx/6141007/GEMEENTE/VB/IP-GEEN.

Met de (weliswaar geringe) meerkost is momenteel nog geen rekening gehouden in de meerjarenplanning.

Voor personeelsuitgaven groter dan € 8.500 is een visum vereist.

Adviezen

Gunstig visum AFD/2022/032VW van Bart Van Petegem van 31 maart 2022

Bekendmaking

Het toetredingsdossier zal voor 30 april 2022 door team personeel online ingediend worden via de website van OFP Prolocus. Na goedkeuring van het bevoegd orgaan van OFP Prolocus kunnen we de personeelsleden op de hoogte brengen in verband met de wijziging van de pensioeninstelling en de pensioentoezegging.

Publieke stemming

Aanwezig: Nicholas Spinel, Tony Vermeire, Kim Martens, Freddy Haegeman, Caroline Fredrick, Chris De Wispelaere, Gerrit Van Brabandt, Guy De Neve, Jeroen Van Acker, Hilde De Graeve, Ivan Goethals, Vincent Laroy, Martine Lataire-Gyssels, Steven Lambert, Dirk De Poorter, Tim Maenhout, Judith De Muynck, Nik Braeckman, Ann Boterdaele, Didier Garré, Patrick Dossche, Wouter De Muynck, Wout Bonroy, Marc Boterdaele, Lut Van der Spurt, Silke Eloot, Gunter Lippens, Wouter Ryckaert, Eddy De Mits

Voorstanders: Nicholas Spinel, Tony Vermeire, Kim Martens, Freddy Haegeman, Caroline Fredrick, Chris De Wispelaere, Gerrit Van Brabandt, Guy De Neve, Jeroen Van Acker, Hilde De Graeve, Ivan Goethals, Vincent Laroy, Martine Lataire-Gyssels, Steven Lambert, Dirk De Poorter, Tim Maenhout, Judith De Muynck, Nik Braeckman, Ann Boterdaele, Didier Garré, Patrick Dossche, Wouter De Muynck, Wout Bonroy, Marc Boterdaele, Lut Van der Spurt, Silke Eloot, Gunter Lippens, Wouter Ryckaert

Resultaat: Goedgekeurd met eenparigheid van stemmen.

Besluit

Artikel 1

De gemeenteraad neemt kennis van en stemt in met:

de beheersovereenkomst en het financieringsplan (algemeen luik en luik VVSG) via de toetredingsakte van OFP Prolocus;
het kaderreglement en het bijzonder pensioenreglement (aangevuld met onderstaande keuzes).

De gemeenteraad neemt kennis van de verklaring over beleggingsbeginselen (SIP) (algemeen luik en luik VVSG) en de statuten.

Artikel 2

De gemeenteraad beslist om met ingang van 1 januari 2022 toe te treden tot OFP Prolocus (Afzonderlijk Vermogen VVSG), en hiertoe onverwijld een verzoek tot aanvaarding als lid van de algemene vergadering te richten tot OFP Prolocus. De afgevaardigde en plaatsvervangend afgevaardigde wordt hierna in dezelfde zitting aangeduid bij afzonderlijk besluit.

Artikel 3

De gemeenteraad neemt kennis van het feit dat de door het financieringsplan verschuldigde bijdragen en de kosten voor het functioneren van OFP Prolocus zullen worden geïnd door de RSZ in naam en voor rekening van OFP Prolocus en keurt dit goed.

Artikel 4

De gemeenteraad maakt onderstaande keuzes in het bijzonder pensioenreglement:

De pensioentoezegging bedraagt 3% van het pensioengevend loon.
Er wordt niet gekozen voor een step rate in de basistoezegging.
Er wordt niet gekozen voor een aanvullende toezegging.
Er wordt niet gekozen voor een inhaaltoezegging voor de medewerkers in dienst op 1 januari 2022.
Gemeente Lievegem vormt samen met OCMW Lievegem een zogenaamde MIPS-groep.

Artikel 5

De gemeenteraad wenst het aanvullend pensioen van de contractanten duurzaam te beleggen. OFP Prolocus zal hiervan formeel op de hoogte worden gebracht door ondertekening van het “Memorandum duurzaam beleggen: aanvullend pensioen voor contractanten van lokale besturen” van Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen vzw.