Besluit  Gemeenteraad

Bevoegd lid

Steven Lambert, schepen

Regelgeving

Decreet lokaal bestuur, artikel 40  §3 en 41, 14° 
Omzendbrief KB/ABB 2019/2 van 15 februari 2019 betreffende de gemeentefiscaliteit
Omzendbrief BB 2018/02 van 20 juni 2018 betreffende de budgetten en de éénjarige meerjarenplannen 2019

Het uitvoeringsplan voor huishoudelijk afval en gelijkaardig bedrijfsafval voor de periode 2023 - 2030 goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 26 mei 2023

Gemeenteraadsbesluit Lievegem van 20 november 2019: Retributie huishoudelijk afval - verkoop van afvalzakken (restafval, P+MD, evenementenzakken, P+MD scholenproject): goedkeuring

Gemeenteraadsbesluit Lievegem van 29 januari 2020: Retributiereglement huishoudelijk afval - verkoop van afvalzakken (restafval 45 liter - uitdoofscenario): vaststelling
Het besluit van het college van burgemeester en schepenen van 4 maart 2025 over IVM - voorstel tarieven aankoop GFT containers en tarieven inzameling Groente-, fruit- en tuinafval (GFT), restafval aan huis en PMD aan huis: principiële goedkeuring

Feiten en motivering

De voorbereiding voor de opstart van de inzameling van GFT in onze gemeente, vanaf 1 januari 2026, is opgestart. 

In het GFT mag groente-, fruit- en groenafval.  Daarnaast mogen ook andere organische afvalstoffen zoals etensresten in het GFT, wat betekent dat er geen organisch materiaal meer in het restafval mag ingezameld worden.  Organisch materiaal in het restafval is verboden vanaf 1 januari 2024, maar Lievegem kreeg een afwijking van OVAM en moet starten met inzameling GFT vanaf 1 januari 2026. 

Het GFT zal aan huis worden ingezameld om de 14 dagen. Dit betekent dat ook het restafval vanaf 2026 om de 14 dagen zal worden ingezameld, alternerend met GFT.  De GFT inzameling zal gebeuren met GFT-containers.

1. Prijsbepaling van de inzameling van GFT aan huis en restafvalzakken
De inzameling van GFT is niet verplicht, maar er mag geen organisch materiaal (groente-, fruit- en tuinafval en andere organische afvalstoffen zoals etenswaren) meer ingezameld worden in de restafvalzak.  Zowel de inzameling van GFT als van restafval zal om de 14 dagen gebeuren.

In de andere IVM gemeenten hebben de gemeenten gekozen om de kostprijs voor de inzameling van huis op de helft van de kostprijs te zetten van restafval.  Dit wordt ook geadviseerd door IVM en OVAM.  Door de GFT inzameling de helft goedkoper te maken, zullen de inwoners meer bewust sorteren en vermijden dat er nog organisch materiaal in de restafvalzak wordt gegooid.

Dit betekent met de huidige prijs van de restafvalzak €1,5 voor de ophaling van een 120l container en €0,5 voor de 40l container.

Belangrijk aandachtspunt:

de ophaalkosten zullen een stuk hoger liggen dan de afgelopen jaren.  De kostprijs van €1,5 voor een 60l zak voor restafval dekt niet de kosten voor de inzameling en verwerking van het restafval. De afgelopen 10 jaar werd er geen aanpassing van de prijzen gedaan, ondanks dat de aankoop van de zakken duurder werd en de kosten voor de ophalingen aan huis stegen in de loop van de afgelopen 10 jaar.

De gesolidariseerde ophaalkost (voor restafval en GFT) wordt vanaf 2026  € 28/inwoner.  Dit is ongeveer €8/inwoner hoger dan de huidige kosten.  De verwerking van GFT en restafval is hier nog niet inbegrepen.

Vanaf 1 januari 2026 zal de huis aan huis inzameling, zonder verwerken van het afval, €762.552 (27.234 inwoners x €28) kosten.

In 2024 waren er inkomsten van €432.675 voor verkoop van restafvalzakken 60l (-2% voor de winkels = €424.021,5) en €141.360 voor de verkoop van 30l restafvalzakken (-2% voor de winkels = €138.532,8).  In totaal betekent dit een inkomst van €562.554,3 voor de gemeente (na aftrek van de vergoeding voor de winkeliers).

Indien we dit omrekenen naar de prijsstijging zoals voorgesteld:

- restafvalzakken 60l aan €2/stuk => €576.885,58 (-2% voor de winkels = €565.347,3)

- restafvalzakken 30l aan €1,1/stuk => €194.370 (-2% voor de winkels = €190.482,6)

Totaal betekent dit een ontvangst voor de gemeente van €755.829,9.  De vergoeding voor de winkels werd reeds afgetrokken.  De kostprijs van de aankoop van de zakken is hier niet in mee genomen.

Belangrijk aandachtspunt:

Er zal minder restafval worden opgehaald, aangezien het GFT uit het restafval wordt gehaald.  De ophaalkosten worden €762.552, maar de inkomsten van de verkoop van de restafvalzakken zal dalen.  Daartegenover staat wel dat er nog inkomsten zullen zijn door de verkoop van de stickers van GFT.  Het is niet in te schatten hoeveel dit zal opbrengen aangezien we niet weten hoeveel gezinnen zullen deelnemen aan de inzameling van GFT.

In de ophaalkosten is nog niet de verwerkingskost verrekend van restafval (€100/ton) en GFT afval (€79,5/ton).

In 2024 werd 3.434.300 kg restfractie ingezameld.  Dit betekent een verwerkingskost van €343.430.  Dit zal uiteraard in 2026 dalen, maar zal moeten vermeerderd worden met de verwerkingskosten van de GFT inzameling.

 

Daarnaast zijn ook de aankoop prijzen voor de verschillende zakken fors gestegen, terwijl de verkoopprijs gelijk is gebleven:

Voorstel team milieu:

Aangezien de prijs van de GFT inzameling samen hangt met de prijs van de restafvalzak en deze prijs de afgelopen 10 jaar niet werd aangepast, moeten we ook nadenken over de prijs van de restafvalzak.

IVM heeft ons al gewezen op de stijging van de kosten, die tot nu toe konden opgevangen worden door de verkoop van elektriciteit van de energiecentrale.  Alle kosten swingen echter de pan uit en de ontvangsten dalen door onder andere de lagere energieprijzen, waardoor de gemeenten meer zullen moeten bijdragen.

Werkelijk kostendekkend zijn met de prijs van de restafvalzak is niet haalbaar, omdat de prijs dan te hoog wordt.  IVM heeft vergeleken met andere intercommunales en vastgesteld dat de prijs van de restafvalzak de laagste is in het IVM gebied in vergelijking met andere intercommunales.  Door de prijs van de restafvalzak te doen stijgen naar €2/restafvalzak van 60 l en €1,1/restafvalzak van 30l , behoren we nog steeds bij de middenmoot van de Vlaamse gemeenten, maar zal Lievegem wel de eerste gemeente zijn binnen IVM die deze stap durft zetten.  De meeste gemeenten vragen nog steeds 1,5 euro/zak en Evergem vraagt 1,70 euro/60l zak.  We zijn er echter van overtuigd dat andere gemeenten binnen IVM zullen volgen als ze horen dat Lievegem de prijs van de restafvalzak heeft verhoogd.

Als de prijs van de restafvalzak stijgt, dan kan de prijs van de inzameling van GFT aan huis voor een 120l container vastgelegd worden op €2 per ophaling en voor een 40l container €0,70 per ophaling.

Overzicht huidige tarieven van gemeenten van IVM:

In het verleden hebben we al gemerkt dat mensen beter gaan sorteren als de prijzen van de inzamelingen stijgen.

2. Verkoop van de stickers voor inzameling van GFT via de winkels

De restafvalzakken en PMD zakken worden via de winkels verkocht. Op die manier worden de gemeentelijke diensten ontlast.  Bestellingen van de restafvalzakken en PMDzakken wordt via het magazijn geleverd aan de winkels op bestelling. Op die manier kan het werk beter geregeld worden.

We stellen voor om ook de verkoop van de GFT stickers te laten verkopen via de winkels.  Een voorraad moet voorzien worden in het magazijn en zullen extra beveiligd moeten worden.  Dit wordt nog bekeken met team patrimonium die zal zorgen voor de verdeling van de stickers zoals de huisvuilzakken.

De winkels die huisvuilzakken verkopen, krijgen een commissie van 2%.  We stellen voor dat de winkels dezelfde commissie krijgen voor de verkoop van de stickers.

3. Prijs van de PMD zakken

De prijs van de PMD zakken is net als de prijs van de restafvalzakken niet gestegen de laatste 10 jaar. 

Voorstel

Er wordt voorgesteld voor om de prijs voor een PMD zak te verhogen naar €0,15/zak.  Ook de prijs van de PMD zakken voor het scholenproject willen we verhogen naar €0,15.

De kosten van het ophalen en verwerken van de PMD worden volledig gedragen door Fost Plus.  Wel kopen wij de zakken aan en verkopen deze via de winkels.

In gans het IVM gebied worden dezelfde zakken gebruikt, dus men kan ook zakken gebruiken die in de buurgemeenten werden aangekocht. 

4. Evenementenzakken

De evenementenzakken mogen niet meer gebruikt worden voor de inzameling van afval bij evenementen.  Het afval van evenementen wordt beschouwd als bedrijfsafval en moet via containers in doorzichtige zakken worden ingezameld.  Dit mag niet meer verlopen via de gemeenten.

In het reglement moet alles geschrapt worden dat naar de evenementenzakken verwijst.

Advies Gemina:

Voor GFT wordt er gewerkt met volume-diftar. Hiervoor zullen stickers verkocht worden.
Sticker wordt gekocht in de winkel. Als de gft-container aangeboden wordt, doe je een sticker aan het deksel. Ophaler doet de sticker eraf.

Waarom wordt er niet gewerkt met 2 containers (een voor rest en een voor GFT) en met gewichtsdiftar? Dit zou een veel grotere kost zijn dan wat het nu is (met zak en bak). Jammer dat deze tussenstap gemaakt wordt. Vraag om deze boodschap door te geven aan IVM.
Het is eerlijker om te werken met gewichtsdiftar dan volumediftar, maar op dit moment niet mogelijk.

Wat is de kostprijs voor de ophaling van restafval t.o.v. de ophaling van GFT? Want de inzameling van GFT is een maatschappelijk zware kost (mensen kunnen ook composteren). Klopt, maar we willen iedereen mee en zo weinig mogelijk in onze restafvalzak. Door de kost voor GFT lager te maken dan voor restafval proberen we dit te bereiken. Maar, thuis composteren is inderdaad goedkoper dan GFT in te zamelen.

Restafval:
Nu restafvalzak 60l = €1,5; 30l: €0,8
Reeds 10 jaar geen prijsstijging doorgevoerd ondanks de inflatie
Prijs aankoop restafvalzak is gestegen
Winkels krijgen 2% kostenvergoeding voor verkoop
=> Voorstel:
In overleg met Financieel directeur: €2 voor 60l zak en €1,1 voor 30l zak.

Als deze prijs voor de restafvalzakken wordt goedgekeurd, dan:
GFT sticker 120l = €2
GFT sticker 40l = €0,7

PMD inzameling:
Volledig gefinancierd door Fost Plus
Zowel inzameling aan huis als verwerking van het PMD
Kostprijs PMD zak 60l = €0,125 en PMD scholen en evenementen 120l = €0,125
Winkels krijgen 2% kostenvergoeding voor verkoop
=> Voorstel in overleg met financieel directeur:
Kostprijs PMDzak 60l en 120l = €0,15

GFT:
IVM stelt voor om de helft van de prijs aan te rekenen van restafval:
GFT sticker 120l = €2
GFT sticker 40l = €0,7

Advies van de Gemina:
Gemina geeft gunstig advies op het voorstel om de prijzen van de zakken voor inzameling van afval aan huis te verhogen:
•    Restafvalzak 60l = €2
•    Restafvalzak 30l = €1,1
•    GFT sticker 120l = €2
•    GFT sticker 40l = €0,7
•    PMDzak 60l = €0,15
•    PMDzak 120l = €0,15

De Gemina geeft de opmerking rond gewichtsdiftar voor zowel GFT als restafval mee. De Gemina stelt voor om dit ook aan IVM door te geven.  
Thuiscomposteren moet als alternatief duidelijk gecommuniceerd worden.

Idee: bij (nieuwe) woonprojecten/wijken: gezamenlijk composteerplekje
In sommige verkavelingsvoorwaarden: kippen mogen niet. Team milieu zoekt dit op.
We zullen in de omgeving de eerste gemeente zijn die 2 euro per restafvalzak zullen vragen, maar zeer waarschijnlijk zullen er andere gemeenten volgen.

Wat zijn de inkomsten en uitgaven voor het afval? Kan dit in de Lievelink gezet worden? Inwoners mogen weten dat de kostprijs die zij betalen voor een restafvalzak of GFT container de kosten niet dekt.  Men mag gerust weten waar het geld van de belastingbetaler aan besteed wordt.

Zomerophalingen van rest of GFT
•    7 extra ophalingen tijdens de zomer
•    In Vlaanderen zeer weinig gemeenten die dit doen
•    Ook binnen IVM slechts een aantal
•    Zeer duur!
•    Afhankelijk van de werkelijke prijs: schatting tussen €108.936 en €217.872 voor 7 extra ophalingen van restafval in de zomer per jaar
=> Voorstel:
Geen extra zomerophalingen
Het is altijd moeilijker om iets af te schaffen
Gemeenten die het niet doen, krijgen zelden klachten

Advies van de Gemina
Geen extra zomerophalingen

Verduidelijking stemgedrag door Vooruit met Lievegem en Groen
Wij kunnen ons vinden in het principe van het gescheiden ophalen, maar vinden dat de tarieven (zowel de verhoging voor de huisvuilzakken als de kostprijs van de kleine afvalbak voor GFT) bepaalde bevolkingsgroepen (ouderen, alleenstaanden) in deze moeilijke economische tijden extra financiële moeilijkheden kan opleveren. Een gemeente heeft ook een zorgtaak voor al zijn inwoners en een zorgvuldigere keuze in de tarieven waarbij met deze groepen rekening gehouden werd ware beter geweest.

 

Financiële impact

De inkomsten worden geregistreerd onder jaarbudgetrekening 2025/GBB-OMG/0300-00/7000099/GEMEENTE/CBS/IP-GEEN

De aankoop van de GFT stickers wordt geregistreerd op jaarbudgetrekening jaarbudgetrekening 2025/GBB-PATRIM/0300-00/6040000/GEMEENTE/CBS/IP-GEEN.

Bijlagen die integraal deel uitmaken van het besluit

Retributiereglement op verkoop van afvalzakken (restafval, P+MD, , P+MD scholenproject) en stickers voor inzameling van GFT (120l en 40l)

Artikel 1
Voor de verkoop van de gemeentelijke afvalzakken voor de inzameling van restafval en P+MD en verkoop van de stickers voor GFT inzameling worden volgende retributies aangerekend:

Er worden geen gratis afvalzakken en stickers voorzien voor scholen en verenigingen.

Artikel 2
De P+MD-zakken van 120 liter moeten verplicht gebruikt worden voor de scholen en de afvaleilandjes.

Artikel 3
De sticker voor 120l en 40l moet verplicht gebruikt worden bij de ophaling van het GFT.  De stickers worden bevestigd aan de GFT container, zodat de ophaler deze kan ontwaarden.

Artikel 4
Er wordt een kostenvergoeding van 2 % toegekend aan de handelaars, die de restafvalzakken (60 l en 30 l), P+MD-zakken (60l) en stickers voor GFT (120l en 40l) verkopen in hun handelszaak.

Artikel 5
De retributie is hoofdelijk verschuldigd door de aanvrager.

Artikel 6
De betaling gebeurt binnen de dertig dagen na verzending van de factuur (aan de detailhandelaars).
Bij gebrek aan betaling in der minne zal de invordering van de retributie gebeuren overeenkomstig de bepalingen van artikel 177 van het decreet lokaal bestuur voor onbetwiste en opeisbare niet-fiscale ontvangsten of via wetsbepalingen betreffende de burgerlijke procedure voor betwiste niet-fiscale ontvangsten.
Betwistingen van de factuur dienen te gebeuren binnen de dertig dagen volgend op de verzending van de factuur ter attentie van het college van burgemeester en schepenen.

Artikel 7
§1. Met het oog op de invordering van de onbetwiste en opeisbare retributie kan de financieel directeur een dwangbevel uitvaardigen. Een dergelijk dwangbevel wordt betekend bij gerechtsdeurwaardersexploot.
§2. Met het oog op de invordering van de betwiste en opeisbare retributie kan beroep worden gedaan op de burgerrechtelijke invorderingsprocedure.

Bekendmaking

Dit besluit wordt opgestuurd naar Team financiën. Team onthaal en team communicatie en IVM.
Bekendmaking op de website.

De winkeliers die de restafvalzakken, PMD zakken en GFT stickers verkopen worden op de hoogte gebracht.
Naar ABB via digitaal loket.